การผ่าฟันคุด (Impacted Tooth Extraction) เป็นหัตถการทางทันตกรรมที่หลายคนต้องเผชิญ

โดยเฉพาะในช่วงวัยรุ่นตอนปลายจนถึงวัยผู้ใหญ่ตอนต้น ซึ่งมักเป็นช่วงที่ฟันคุดหรือ "ฟันกรามซี่สุดท้าย" (ฟันกรามซี่ที่ 3 หรือ Wisdom Tooth) เริ่มงอกขึ้นมา

แต่กลับไม่มีพื้นที่เพียงพอในช่องปาก ทำให้ฟันไม่สามารถขึ้นมาได้ตามปกติ และเกิดการฝังอยู่ใต้เหงือก หรือขึ้นมาในทิศทางที่ผิดปกติ

🦷 ทำความรู้จักกับ “ฟันคุด”

ฟันคุด (Impacted Tooth) คือฟันที่ไม่สามารถงอกขึ้นมาในตำแหน่งที่เหมาะสมได้เต็มที่ เพราะมีสิ่งกีดขวาง เช่น กระดูก เหงือก หรือฟันซี่ข้างเคียง โดยส่วนใหญ่ฟันคุดมักเกิดกับฟันกรามซี่ที่สาม หรือ "ฟันกรามใหญ่ซี่ในสุด" ซึ่งจะเริ่มงอกในช่วงอายุ 17-25 ปี

🦷 ประเภทของฟันคุด

ฟันคุดสามารถแบ่งตามลักษณะการเอียงหรือการขึ้นของฟันได้หลายประเภท เช่น

1. ฟันคุดเอียงไปด้านหน้า (Mesioangular impaction) พบมากที่สุด ฟันจะเอนเข้าหาฟันซี่ข้างหน้า
2. ฟันคุดเอียงไปด้านหลัง (Distoangular impaction) ฟันจะเอนเข้าหาด้านหลังของปาก
3. ฟันคุดแนวตั้ง (Vertical impaction) ฟันขึ้นในแนวตรง แต่ไม่สามารถโผล่ขึ้นมาได้เต็มที่
4. ฟันคุดแนวนอน (Horizontal impaction)ฟันนอนขนานกับแนวเหงือก มักต้องผ่าตัดออกเนื่องจากดันรากฟันซี่ข้างๆ

🦷 สัญญาณเตือนว่าคุณอาจมีฟันคุด

• ปวด บวม หรือระคายเคืองบริเวณกรามด้านในสุด
• เหงือกบวมแดง เป็นหนอง
• มีกลิ่นปาก หรือรสขมในปาก
• อ้าปากลำบาก หรือรู้สึกตึงบริเวณกราม
• ฟันซี่อื่นเริ่มเคลื่อนหรือเบียดกัน

ทำไมต้องผ่าฟันคุด?

การปล่อยให้ฟันคุดอยู่เฉยๆ โดยไม่ผ่าออก อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เช่น:

• ฟันซ้อน ฟันเก
• การติดเชื้อในเหงือก (Pericoronitis)
• การเกิดถุงน้ำหรือซีสต์
• ฟันผุซี่ข้างเคียงเนื่องจากการทำความสะอาดยาก
• ปวดเรื้อรังหรือมีการอักเสบในขากรรไกร

🦷 อาการฟันคุด (Symptoms of Impacted Wisdom Tooth)

เมื่อฟันคุดเริ่มดันขึ้นในช่องปาก โดยเฉพาะถ้าไม่มีพื้นที่เพียงพอ จะทำให้เกิดอาการต่างๆ ดังนี้:

1. ปวดบริเวณกรามด้านในสุด

• รู้สึกตึงหรือเจ็บบริเวณฟันกรามด้านในสุด
• อาการปวดอาจเป็นๆ หายๆ หรือปวดเรื้อรัง

2. เหงือกบวม แดง หรือมีหนอง

• เหงือกบริเวณฟันคุดจะบวม อักเสบ บางครั้งมีหนองไหลออกมา
• สัมผัสแล้วเจ็บหรือรู้สึกไม่สบาย

3. อ้าปากลำบาก หรือเจ็บเวลาขยับกราม

• บางรายอาจมีอาการอ้าปากได้น้อยลง หรือรู้สึกฝืดกราม

4. มีกลิ่นปาก หรือรสขมในปาก

• เกิดจากเศษอาหารที่เข้าไปติดในบริเวณฟันคุด ซึ่งทำความสะอาดได้ยาก
• เป็นแหล่งสะสมของเชื้อแบคทีเรีย

5. ฟันซี่ข้างๆ เริ่มเบียดหรือโยก

• ฟันคุดที่งอกผิดทิศอาจดันฟันซี่ข้างๆ ทำให้เกิดอาการเสียว หรือรู้สึกฟันขยับผิดปกติ

6. ปวดร้าวไปถึงหูหรือศีรษะ

• หากฟันคุดอยู่ลึกหรือก่อให้เกิดการอักเสบลึกๆ อาจทำให้รู้สึกปวดร้าวไปยังหู คอ หรือศีรษะ

7. มีไข้ หนาวสั่น (กรณีมีการติดเชื้อรุนแรง)

• เป็นอาการที่ควรรีบพบแพทย์ทันที เพราะอาจลุกลามเข้าสู่ระบบอื่นได้

✅ สัญญาณที่บอกว่า “ควรผ่าฟันคุด”

1. มีอาการปวด บวม เหงือกอักเสบ

หากฟันคุดทำให้เกิดการอักเสบของเหงือก (pericoronitis) มีอาการบวมแดง หรือมีหนอง แสดงว่ามีการติดเชื้อแล้ว ควรรีบผ่าเพื่อป้องกันการลุกลาม

2. ฟันคุดดันฟันข้างเคียง

ฟันคุดที่ขึ้นผิดทิศ เช่น ขึ้นเอียงหรือแนวนอน อาจดันฟันซี่ข้างๆ ทำให้ฟันซ้อน ฟันเก หรือมีอาการเสียวฟัน ควรเอ็กซเรย์และผ่าออกก่อนที่จะทำให้ฟันอื่นเสียหาย

3. มีฟันผุในตำแหน่งฟันคุด

ฟันคุดมักอยู่ในตำแหน่งที่แปรงฟันได้ยาก ทำให้เกิดฟันผุทั้งฟันคุดและฟันกรามข้างเคียง หากตรวจพบฟันผุและไม่สามารถอุดได้ ควรผ่าฟันคุดออก

4. ปวดร้าวถึงกรามหรือหู

หากปวดร้าวจากฟันคุดจนถึงขากรรไกร หรือแม้แต่หูและศีรษะ อาจเป็นสัญญาณของการอักเสบลึก ควรพบทันตแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและผ่าฟันออก

5. วางแผนจัดฟัน

ทันตแพทย์มักแนะนำให้ผ่าฟันคุดก่อนจัดฟัน โดยเฉพาะฟันคุดล่าง เพราะอาจดันฟันให้เคลื่อนหรือทำให้ฟันล้มหลังจัดฟันเสร็จ

6. เกิดซีสต์หรือถุงน้ำบริเวณฟันคุด

บางกรณี ฟันคุดอาจทำให้เกิดซีสต์หรือถุงน้ำ ซึ่งสามารถทำลายกระดูกและรากฟันข้างเคียง หากตรวจพบจากการเอ็กซเรย์ ควรผ่าออกทันที

7. ฟันคุดไม่สามารถขึ้นได้เลย (ฝังอยู่ใต้เหงือกหรือกระดูก)

แม้ไม่มีอาการ แต่ถ้าฟันคุดฝังลึกใต้เหงือกและมีแนวโน้มจะทำปัญหาในอนาคต ทันตแพทย์อาจแนะนำให้ผ่าออกตั้งแต่เนิ่นๆ เพื่อลดความเสี่ยง

❌ เมื่อไหร่ “ยังไม่จำเป็น” ต้องผ่าฟันคุด?

• ฟันคุดขึ้นตรง ไม่เบียดฟันอื่น
• ไม่มีอาการปวด บวม หรืออักเสบ
• ทำความสะอาดได้ดี ไม่มีฟันผุหรือเหงือกอักเสบ
• ได้รับการวินิจฉัยจากทันตแพทย์ว่าไม่เป็นอันตรายในระยะยาว

สรุปง่ายๆ

✅ สิ่งที่ควรทำก่อนผ่าฟันคุดที่คลินิกบ้านฟันสวย เชียงใหม่

1. ปรึกษาทันตแพทย์และเอกซเรย์ฟัน

ก่อนผ่าจะมีการตรวจและเอกซเรย์เพื่อดูตำแหน่งของฟันคุด ลักษณะการเอียง และระดับความลึก เพื่อวางแผนการผ่าอย่างเหมาะสม

2. แจ้งโรคประจำตัวและยาที่ใช้อยู่

หากมีโรคประจำตัว เช่น ความดัน เบาหวาน หอบหืด หรือใช้ยาละลายลิ่มเลือด ต้องแจ้งทันตแพทย์ก่อนล่วงหน้า เพื่อปรับแผนการรักษาอย่างปลอดภัย

3. นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ 1-2 วันก่อนผ่า

ร่างกายที่แข็งแรงจะช่วยให้ฟื้นตัวได้ดี และลดความเครียดก่อนเข้ารับการผ่าตัด

4. ทานอาหารให้เพียงพอก่อนงดน้ำงดอาหาร (หากใช้ยานอนหลับหรือยาสลบ)

หากต้องใช้การดมยาสลบ จะต้องงดอาหารและน้ำก่อนผ่าตัดอย่างน้อย 6-8 ชั่วโมง (ตามคำแนะนำของแพทย์)

แต่ถ้าใช้แค่ยาชาเฉพาะที่ สามารถทานอาหารได้ตามปกติ (แนะนำให้กินให้อิ่มก่อนผ่า)

5. งดสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์

อย่างน้อย 24 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด เพราะมีผลต่อการหายของแผล และเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ

6. เตรียมคนพาไป-กลับ

หลังผ่าฟันคุดแล้ว อาจรู้สึกตึงและต้องการพักผ่อน ควรมีคนมารับกลับ และไม่ควรขับรถเอง(กรณีดมยาสลบ)

7. แต่งกายสบาย ไม่แต่งหน้าจัด

สวมเสื้อผ้าหลวม ใส่สบาย ไม่ควรแต่งหน้า ทาปาก ทาเล็บ (ในกรณีดมยาสลบ เพื่อดูความเปลี่ยนแปลงของผิวและการไหลเวียนเลือด)

👜 สิ่งที่ควรพกไปในวันผ่าฟันคุด

• บัตรประชาชน / บัตรนัด
• ทิชชู่หรือผ้าเช็ดหน้า
• ลิปบาล์ม (หลังผ่าอาจปากแห้ง)
• หน้ากากอนามัย (ปิดปากหลังทำหัตถการ)
• คนพาไป-กลับ (กรณีดมยาสลบ)

ขั้นตอนการผ่าฟันคุดที่คลินิกบ้านฟันสวย เชียงใหม่

1.ประเมินโดยทันตแพทย์

ใช้ฟิล์มเอ็กซเรย์เพื่อดูตำแหน่งและลักษณะของฟัน

2.วางแผนการผ่า

ประเมินความยากง่าย เลือกใช้ยาชาเฉพาะที่หรือยาสลบ (กรณีซับซ้อน)

3.ผ่าตัดฟันคุด

• ฉีดยาชา
• เปิดเหงือกและกระดูกเพื่อเข้าถึงฟัน
• แบ่งฟันออกเป็นชิ้นๆ ถ้าจำเป็น เพื่อให้ง่ายต่อการนำออก
• เย็บปิดแผล

4.การดูแลหลังผ่าตัด

• ประคบน้ำแข็งเพื่อลดบวม
• รับประทานยาแก้ปวด และยาปฏิชีวนะตามที่แพทย์สั่ง
• หลีกเลี่ยงอาหารแข็งหรือร้อนในช่วงแรก
• ทำความสะอาดช่องปากเบาๆ

✅ สิ่งที่ควรทำหลังผ่าฟันคุด

1. กัดผ้าก๊อซแน่นๆ นาน 30–60 นาที

เพื่อห้ามเลือด ควรกัดผ้าก๊อซที่หมอให้ไว้อย่างต่อเนื่อง

ห้ามพูดหรือเคี้ยวระหว่างกัด และหากเลือดยังไม่หยุด อาจเปลี่ยนผ้าก๊อซใหม่ได้

2. ประคบเย็นใน 24 ชั่วโมงแรก

ช่วยลดบวมและอาการปวด

• ใช้น้ำแข็งห่อผ้าสะอาด หรือเจลประคบเย็น
• ประคบบริเวณแก้มด้านที่ผ่าทุก 15-20 นาที สลับพัก

และหลัง 24 ชั่วโมงประคบอุ่น

เพื่อสลายอาการบวม ประคบบริเวณแก้มข้างที่ผ่าไว้ 5-10 นาที สลับพัก

3. รับประทานยาตามแพทย์สั่ง

ทันตแพทย์จะให้ยาแก้ปวด หรือยาปฏิชีวนะ

ต้องรับประทานให้ครบแม้ว่าอาการดีขึ้นแล้ว

4. ทานอาหารอ่อนใน 1-3 วันแรก

เช่น โจ๊ก ซุป ไข่ตุ๋น สมูทตี้

หลีกเลี่ยงอาหารร้อน แข็ง เผ็ด หรือเหนียว เพื่อไม่ให้กระทบแผล

5. ดื่มน้ำมากๆ แต่ห้ามดูดน้ำจากหลอด

การดูดจากหลอดอาจทำให้แรงดูดดึงลิ่มเลือดออกจากแผล

ส่งผลให้เกิดภาวะ Dry Socket ที่เจ็บมากและหายยาก

6. งดบ้วนน้ำแรง ๆ ภายใน 24 ชั่วโมง

ไม่ควรบ้วนน้ำเกลือแรงๆ ในวันแรก เพราะอาจทำให้ลิ่มเลือดหลุด

หลังจากนั้นสามารถใช้น้ำเกลืออุ่นบ้วนเบาๆ เพื่อช่วยลดแบคทีเรียได้

7. งดสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์ 5-7 วัน

เพราะทำให้เลือดแข็งตัวช้า เพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อ และแผลหายช้า

8. งดออกกำลังกายหนักใน 3 วันแรก

เพื่อป้องกันแรงดันเลือดสูงขึ้นจนเลือดออกซ้ำ

❌ สิ่งที่ “ไม่ควรทำ” หลังผ่าฟันคุด

ห้ามใช้หลอดดูดน้ำ เพราะ เสี่ยง “Dry Socket”

ห้ามบ้วนปากแรงๆ เพราะ ลิ่มเลือดหลุดออก

ห้ามแปรงฟันโดนแผล เพราะ ทำให้เลือดออกซ้ำ

ห้ามสูบบุหรี่ เพราะ เสี่ยงติดเชื้อ แผลหายช้า

ห้ามนอนราบทันที เพราะ เลือดอาจไหลลงคอ

ห้ามเขี่ยแคะแผล เพราะ ลิ่มเลือดหลุด เป็นสาเหตุให้เลือดไหลไม่หยุด

⏳ แผลผ่าฟันคุดใช้เวลาหายกี่วัน?

• อาการบวม: 2-3 วันแรก
• อาการปวด: ลดลงภายใน 5-7 วัน
• แผลสมานดี: 1-2 สัปดาห์
• กระดูกสมานเต็มที่: 1-3 เดือน (ขึ้นอยู่กับลักษณะการผ่า)

ราคาในการผ่าฟันคุดที่คลินิกบ้านฟันสวย เชียงใหม่

ราคาผ่าฟันคุดจะแตกต่างกันไปตามความยากง่ายของฟัน โดยทั่วไป:

• ฟันคุดธรรมดา: 2,000 - 4,000 บาท
• ฟันคุดที่อยู่ลึกหรือแนวนอน: 3,000 - 4,000 บาท หรือมากกว่านั้นในกรณีซับซ้อน

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการผ่าฟันคุด

Q: ผ่าฟันคุดเจ็บไหม?

A: ขณะผ่าจะมีการฉีดยาชา ทำให้ไม่รู้สึกเจ็บ แต่หลังหมดฤทธิ์ยาอาจมีอาการปวดได้บ้าง ซึ่งสามารถบรรเทาได้ด้วยยาแก้ปวด

Q: ต้องลางานกี่วัน?

A: ส่วนใหญ่ลาประมาณ 1-2 วันก็สามารถกลับไปทำงานได้

Q: ผ่าฟันคุดต้องผ่าทุกซี่ไหม?

A: หากฟันคุดไม่ก่อให้เกิดปัญหา เช่น ไม่ดันฟันซี่ข้างๆ หรือไม่มีการอักเสบ อาจไม่จำเป็นต้องผ่าออก

สนใจปรึกษาทันตแพทย์เพื่อประเมินสภาพฟันของคุณก่อนตัดสินใจทำ! 😊

คลินิกบ้านฟันสวย เชียงใหม่

โทร : 063-3436156

แชท : m.me/Banfunsuayclinic

เวปไซต์ : https://banfunsuay.com/

 Instagram : https://www.instagram.com/ban_fun_suay/

เปิดวันอาทิตย์ถึงวันศุกร์ ตั้งแต่ 10.00-19.30 น. (หยุดทุกวันเสาร์)

แผนที่ : https://g.page/Banfunsuay

หมายเหตุ :

อัตราค่ารักษาอื่น ๆ ท่านสามารถโทรสอบถามได้จากทางคลินิก

อัตราค่ารักษาดังกล่าวเป็นการประเมินในเบื้องต้น 

ค่าใช้จ่ายจริงทันตแพทย์จะเป็นผู้แจ้งให้ท่านทราบหลังจากทำการตรวจ ปรึกษาและวางแผนรักษาแล้ว

ราคานี้อาจเปลี่ยนแปลงได้ โดยไม่ต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า